Grzybica skórna, czyli inaczej dermatofitoza, jest chorobą zakaźną i dotyczącą włosów, warstwy rogowej naskórka oraz pazurów.
Dermatofitoza nie jest chorobą częstą. Czynniki, które predysponują do jej występowania to:
- ciepły i wilgotny klimat,
- młody wiek zwierząt – ze względu na nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy, najczęściej chorują szczenięta i kocięta,
- stres,
- duże skupiska zwierząt – np. schroniska,
- złe warunki utrzymania.
Głównym sposobem rozprzestrzeniania się tej choroby jest bezpośredni kontakt zwierzęcia zdrowego z chorym, ale choroba może być przenoszona też przez skażone otoczenie, przedmioty, tj. szczotki czy grzebienie, a drogą wnikania do skóry najczęściej są drobne zranienia na skutek zadrapania czy zabiegów groomerskich.
Wśród objawów klinicznych grzybicy można wyróżnić:
- ogniskowe (miejscowe) lub uogólnione zmiany skórne i wyłysienia,
- świąd skóry może nie wstępować w ogóle, a może być bardzo nasilony,
- rumień skóry,
- łuszczenie się skóry i strupy,
- zapalenie mieszków włosowych,
- łamliwość i szorstkość włosów,
- łojotok,
- u kotów długowłosych, szczególnie persów może pojawić się guzkowa postać dermatofitozy – pojawiają się wtedy guzki skórne,
- zmiany typu kerion (nagle powstające, pobawione włosów, wysiękowe guzki na kończynach, twarzy lub tułowiu), głównie u psów pracujących i polujących,
- wysiękowa zanokcica (zapalenie wału pazurowego), onychodystrofia (nieprawidłowa budowa i łamliwość pazurów).
Rozpoznanie opiera się na danych z wywiadu, objawach klinicznych i wynikach badań dodatkowych, wśród których można wymienić:
- badanie mikroskopowe włosów i łusek pobranych z obrzeży zmian skórnych,
- badanie lampą Wooda – pozwala wybrać zmienione włosy do badania mikroskopowego – lampa działa na zasadzie fluorescencji i powoduje świecenie na zielono zakażonych włosów, nie wszystkie gatunki grzybów jednak dają efekt fluorescencji,
- badanie mikologiczne – polega na umieszczeniu na płytkach mikologicznych włosów i zeskrobin skórnych, inkubacji płytek i obserwacji, czy na płytce rozwinie się hodowla grzyba,
- badanie histopatologiczne wycinka zmienionej skóry,
- badanie PCR – umożliwia wykrycie DNA grzyba na włosach.
Leczenie zwierzęcia opiera się podawaniu ogólnie leków przeciwgrzybiczych przez kilka tygodni, często w formie pulsacyjnej terapii (tydzień podawania leku i tydzień przerwy na zmianę) i miejscowym leczeniu, polegającym na użyciu szamponów lub oprysków. Czasami wskazana jest izolacja chorego zwierzęcia, a kluczową rolę odgrywa też czyszczenie otoczenia – odkurzanie włosów chorego zwierzęcia, oddzielne pranie koców i przedmiotów pupila, codzienne odkurzanie dywanów, mycie powierzchni, itd.
Należy pamiętać, że dermatofitoza jest zoonozą, czyli chorobą, mogącą przenieść się z chorych zwierząt na ludzi, jednak przy zachowaniu podstawowych zasad higieny, zakażenia ludzi od zwierząt można łatwo uniknąć.